1:93

Գրք. 1, Գլ. 93

Գրք. 1., Գլ. 93

93:0 ԱՂՕԹՔ ԹԱՐԳՄԱՆՕՐԷՆ ՎԱՍՆ ՍՐԲԱԼՈՅՍ ԻՒՂՈՅՆ ՄԻՒՌՈՆԻ:	93:0 A Prayer of Instruction on the Holy Chrism, the light-giving oil of consecration:
93:1 Սուրբ, ահաւոր անուն բարձրեալ, անպատում, անձկութեան փափագ յարախորժելի, ի սրբերգենիցն փառատրողաց միշտ սրբաբանեալ բնակեալդ ի սրբում, լի եւ ամենազեղուն բարութեամբ առատաձեռն աննուազելի, լոյս բարի եւ ծագումն գովելի, երկրպագեալ փառաւորութիւն, ահեղ եւ անզննելի, ամէն եւ յամենայնում: Այսու բանիւ դաշամբք յուսոյ ուխտ ընդ քեզ միութեան, հզօր, այո, ամէն, ալէլուիա, գովեալ թագաւոր հանուրց, Աստուած բոլորից, ստեղծիչ գոյից եւ տէր կամարար, միայն առիթ պատճառաւորաց, փրկիչ եւ օծեալ մշտապաշտելի:	93:1 Holy, awe- inspiring name, too sublime to utter, ever desired object of our yearning, praised without end by the glorious seraphim, to you who dwell in the Holy of Holies, who are filled with bountiful goodness, you pour forth generously and without end, awesome and incomprehensible. You are all and are in all. With these words, as my contract of hope, may I enter into a covenant with you, Almighty? Yes, amen, alleluia! venerated king of the universe, God of all, creator of beings and sovereign Lord, sole cause of all consequences, forever adored, Savior and Christ, the anointed Messiah:
93:2 Ուստի մեկնապէս թարգմանեալ ի մեզ զայս գանձ անվաճառ եւ հարստութիւն անփոխադրելի, Յիսուս Քրիստոս արքայ երկնաւոր, որում դողութեամբ մեծաւ սպասեն անմահականացն ահեղից լուսաբերան բոցաշնչութիւնք, կրկնեալ քեզ յօժարութեամբ ի հաճութենէ անխոտոր մտաց` ծունր գոհութեան, ստեղծող էութեանց, որ են ի տեսման եւ ի ծածկութեան: Որ եսդ եւ էիր միայն բովանդակ ամենեւին անպակասելի, առեր զմերս իսկապէս համայն, զի ի լրութենէ քումմէ լցուսցես, օրհնեալ եւ բարեբանեալ, ծանուցեալ յաւէտ միշտ անքննութեամբ ողորմութեամբ մեզ ի փրկութիւն` ի փառս եւ ի գովեստ անճառ բարձրութեան ահաւորիդ բարերարութեան: Սկզբնաձիր օծմանս շնորհի մեծախորհուրդ հրաշազարդութեան, քանզի լոյս քո մեզ ծանուցեալ, ճառագայթ անհաս, ծագումն անսահման, արեգակն անաչառասփիռ, աստղ սահմանիչ երկակշիռ տարրութեանց, ճրագ ոտից եւ լոյս հետեւմանց, որով ի ցոյցս իմաստից եկեալ տեսութեամբ բանիս այս յարմարութեան` տօնեմք պարերգութեամբ հրեշտակօրէն, յստակամտաբար, փրկավայելուչ կնդրկաւ խնկեալ զպարգեւաբաշխ առատատրութիւն ամէնիմաստիդ յիւղ զուարթ անբիծ դաւանման: Քանզի յիսկզբան անդ կապտեցելոյ ողորմելի տխրականութեամբ ի փչմանէ բարձրագոյն շնորհին հայրն իմ սկզբնաստեղծ եւ հնացեալ յաւէտ մեղացն գերմամբ` ի մահ գրաւեցաւ, կապեալ ընդ եղծման ապականութեան անզերծ հանգուցիւ, ի ծառոյն պատճառաւորեալ յանկումն անյարիր ամենակործան գլորման, հերքեալ ի լուսոյ` այսր խաւարին վայրի մատնեցաւ,- իսկ դու, գթած տէր ողորմութեան, քանզի յաւէտ քան զնոյն ծանեար, զոր ստեղծեր, եւ զի չ էիցն ակնկալութեամբ չ եկաց, յոր ինչ էրն, որով անկարողանայր իսկապէս տեսանել ի լոյսն վերին անմատոյց գերակայութեան անսահմանելոյդ, ոչ մշտափայլ յարակայ վառմամբ անաղօտելի տարածանեցեր, այլ գիշերայնոյն ոտնալպիրծ, մթին արհաւրաց ձեռնակալութիւն ձիթոյ` շարամանութեամբ նիւթոյ պատրուգի ընդ նոյն զանգելոյ, յօրինակ քո անախտ միութեամբ ընդ մեզ խառնելոյ` մարդասիրապէս հիւսեալ կազմեցեր, զի որ ի ստուերս մահու տարագրեալ գտաք կանխակորուստ տնկովն պարտեաց, ի պատճառ իրին ազգակցաւ պտղոյն ջահաւորեցեալ հաւատոյն վառմամբ` ի նոյնն դարձցուք խնկաւորութիւն, որպէս եւ փայտին մահու` մածմամբ քո ի նա ածեալ մածուցեր զմեզ, առակաւ մեծի խորհրդոյն միաւորեալ ի փայտն կենաց:	93:2 The meaning of this priceless treasure and irreplaceable wealth is given to us by your very name, Jesus Christ heavenly king, whom the immortal and sublime beings, with mouths of light and breath of fire, serve with trembling, bowing to you on bended knee in thanksgiving, gladly without mental reservations, Creator of all beings visible and invisible. You who are and were totally perfect and lacking nothing, took our nature truly and in its entirety, in order to complete it with your perfection. O blessed and praised Lord, forever proclaimed for the incomprehensible sacrifice you made for our salvation, to you, glory and praise for your goodness, you, who are exalted beyond words, sublime and awe- inspiring. You are the source of grace given through anointing, a great mystery that miraculously adorns us, for through it your light was revealed to us, O incomprehensible ray, boundless dawn, sun shining fairly on all, star that divides the day in two, lamp unto our feet and light upon the path, thanks to you we see the meaning of this sacrament and compose this prayer, celebrating with angelic singing and jubilation, with a pure spirit, venerating with incense fit for our Savior your generous allotment of gifts, most wise Lord, through the oil of gladness and spotless belief. For the first created man, my forefather, who, scarcely created, tragically lost the greatest gift, the breath of eternal life, and forever withering in the hands of sin, became a captive of death. He was tied into an undoable knot, into deadly decadence, and fell because of the tree of knowledge, unable to stand, stumbling toward destruction, expelled from the light, he was condemned to the darkness of this world. But you, compassionate Lord, always knew your creature better than he knew himself. In pursuit of the divine knowledge he could not have, he lost the innocence he had, thereby becoming unable to look upon your sublimity which dwells in unapproachable light, O infinite God. For this reason you did not reveal yourself in an ever radiant light that does not wane, but only as an aid against the terrors of the night, when the feet stumble. You gave the oil, and in this oil you placed a wick, which exemplifies your union, without imperfection, with our condition, formed and woven with your love of mankind, so that we, who find ourselves banished, in the shadow of death, because of the first transgressions against the tree, through the fruit of the tree akin to it, might be enlightened with the flame of faith and restored to that former blessed state. And also by being spread upon the tree of death you spread us upon it as well, and thanks to this great mystery united us with the tree of life:
93:3 Եւ արդ, որպէս ոչ է օր լրմամբ առանց գիշերոյ, եւ ոչ տնօրէնութիւն յարկի` առանց ձիթոյ պիտոյից խնդրոյ: Քանզի իբր օրինակն հասարակային ոչ նուիրաւոր` զմարմնաւոր աչաց տեսութիւն լուսաւոր առնէ, նոյնպէս եւ մաքրեալն քոյինաշունչ շնորհին ընտրութեամբ անիմանալեաւ զաներեւոյթ հոգիս միութեամբ ի մեզ անտեսիդ հրաշափառապէս պայծառացուցանէ: Զի որպէս յիջումն լուսարանի սուրբ աւազանին լուացմամբ մարմնոյն զանձինն հաւատամք առնուլ սրբութիւն, սոյնպէս ի յօծումն իւղոյն պարարեալ յուսով` զՀոգւոյն զօրութիւն սովիմբ եւ ի սոյն համարիմք ունել ամենայնիւ աներկմտելի: Եւ որպէս հրամանդ տէրունական օրհնաբանելի զքաւութիւն մեղաց ախտացելոցն նախավճռէիր, իսկ ոչ հաւատ ունողացն առ այն` բժշկութիւն հրաշալի յանդիմանակաց անդուստ առ նմին մարմնոյն տեսակի հաւատարիմ վկայ անդարձիցն հաստատէիր, սոյնպէս իւղս այս փրկութեան լուսով կատարեալ` հեղեալ ի մեզ օծանէ զարտաքին խորանս, իսկ զներքին մարդս, աներեւակ ծածկապէս մտեալ, նոր կենդանածնէ:	93:3 Now, just as the day is incomplete without night, so the household is incomplete without the staple oil. For as ordinary, unconsecrated oil illumines the sight of the physical eyes, so the oil sanctified and chosen by the mystery of your breath of grace gives luster to our invisible souls in a glorious, miraculous way uniting us with you, Lord who cannot be seen. For as we believe, that by the washing of the body in the glow of holy baptismal font our souls are cleansed, so when anointed with chrism, that oil of hope, we believe, without the least doubt, that we receive through it the Holy Spirit. And since by your blessed commandment, Lord, you arranged in advance the pardoning of those afflicted with sin, and for those who do not believe in this pardon, you performed before their eyes the miracle of healing as evidence for doubters. Similarly, this oil of salvation, sanctified with light, is poured on us to anoint our outer temple, and enters us in secret and unseen, whereby the inner man is born again:
93:4 Պատկեր պանծալի այս զանգուած նիւթոյ արարչիդ երկնի. քանզի որք զիւղոյն կրեցին օգտութիւն, որ յողորմութենէն շահընծայութիւն, եւ դու ի գովեստ քեզ զայս բան սահմանեալ, թէ` Ողորմած եմ ես Տէր. քանզի որպէս սիրոյն անուան կցորդես Աստուած, նոյնպէս ի մասնէ եւ այսու զիջեալ գծագրիս` ըստ տնտեսութեանն, որ առ մեզ: Վեհագոյն մեծութեան խորհրդոյ յարմարաւոր դիմակերպութիւն այս ճարպ պարարտութեան երկրի թանձրութեան հողանիւթ գոյականութեան. զի որպէս սոյն մասն ի կենդանւոյն ոչ ի կերակուր հրամայիւր անդ ըստ Օրինին, այլ արարչութեանդ բոլորովին պտուղ որոշիւր, նոյն նմանութեամբ եւս եւ աստանօր, իբր զզօրութիւն Տեառն մատչելի, յայս աւանդ հաճութեան էիդ աստուծոյ վայելչապէս տուեալ նուիրի, հոգւոյս հարազատ զուգաճանապարհ, արարողիդ պահեալ եւ ուխտեալ: Քանզի ո՛չ շունչ արեան եւ ո՛չ ճենճեր ինչ զուարթութեան օրինակ հոգւոյս իմոյ եւ կարոյս ընդ անդամաթիւս մսոյն ծախի, այլ արքայութեանդ վերնում վիճակի տէրունական բազմականին ձօնեցեալ ճաշակ, այս նիւթ ջահաւորական մշտաբորբոք անաղօտելի:	93:4 This physical thing is a superb analogy for you, for the wise maidens who bore the oil received the benefit of your mercy, and in praise you defined yourself as merciful, saying: “ I am merciful, said the Lord.” As your name is synonymous with love, O God, so in part your mercy and love are manifested by coming down to be reimprinted upon our nature according to the divine plan of salvation. The sacrificial fat is a fitting analogy for a great and sublime mystery for as the fat is to the animal, so the oil is to the plant - its heavy, earthen part. And as you commanded in the Old Law that this part of the animal should not be eaten, but should be offered as a sacrifice to you, O Creator, so under the New Testament, this oil is a potent offering ceremonially given for your favor, fitting only for you Lord, the God who is, as the true travel- mate of my soul, to be kept and pledged to you, Creator. For neither the lifeblood nor the savor of the burning fat, which are the symbols of the soul and strength, are burnt to ashes with the meat of sacrifice, but are the portion offered before your throne in the heavenly kingdom, O Lord, so this light- giving substance may always burn bright and inextinguishable:
93:5 Ոչ էր մատչելի ի նախագահութիւն արու անդրանիկ դատիչ քննողաց, եթէ ոչ օծմամբ ինչ նշանակէր, ոչ քահանայութիւն ի յանկոխելին տեղի ձեռնարկէր, եթէ ոչ այսու կատարեալ լինէր: Յակոբ զքարն պատկեր վիմին, խորհուրդ երկար` խորանին ընտրութեան, օծմամբն տպաւորեալ կերպացոյց, առ որ զիջումն անճառ բարձրելոյդ տեսութեամբ սանդղոցն յարմարութեան, եւ զիս ի վեր տանելոյն անդուղեկցութեամբն, զարձանն իւղեալ կառոյց նպատակ` ի ցոյցս ապառնեացն յիշատակի: Ահարոնեան քահանայութեանն պայծառութիւն հրամանաւ մեծիդ Աստուծոյ օծմամբն ճոխանայր, որով ի գլխոյ անտի ի մօրուսն զեղեալ գերափառ իւղոյն զարմանազան կենդանագրութիւն, ըստ սաղմոսողին, զփառաց նախնոյն առակէր զանդրադարձութիւն եւ զշնորհիդ կենաց սրբութեան ընդ մեզ խառնութիւն: Թագաւորութիւն ոչ էր պանծալի անդանօր պատկերաւն ստեղծագործիդ, եթէ ոչ եղջերբ իւղոյն օրհնութեան ձեռնադրեալ` պսակաւ պճնութեան թագին յանուն քո, Քրիստոս, գլուխ ամբառնայր: Եւ զիա՞րդ զնախնին վեհից մոռացայ, զծառայն մեծիդ եւ զկերպարանն անպարագրելոյդ. ո՞չ ահա Մելքիսեդեկ յօրինակ ճշմարտիդ ահաւորութեան ի Ձիթաստանեաց լերինն, ուր յետոյ ոտք մարմնացելոյդ Աստուծոյ զետեղեալ կացին, ի վերնոց անտի հրեշտակաց ի պտղոց տեղւոյն իւղեցաւ. ուստի շիրմի սկզբնահօրն պաշտպան եպիսկոպոսական արքայապատիւ ճոխութեամբ ի քէն հանդերձեալ նստաւ, մինչեւ յայտնեցար` երեւեալ լրմամբ համայն իսկութիւն ադամային կենագործութեանդ:	93:5 The first- born male could not preside as a judge unless he was anointed, nor could the clergy set foot in the Holy of Holies, unless he were ordained and consecrated with oil. Jacob poured oil upon the stone on which he slept, thus consecrating the distant archetype of the altar of God. This pouring out moreover symbolized your descent on that splendid ladder, O God exalted beyond words, to take me up on my heavenly journey. And for this reason, he erected and anointed a monument to remind later generations. The splendor of Aaron’s priesthood was fulfilled by anointing him according to your commandment, great God. In the words of the Psalmist, when oil poured down over his head and beard, he was miraculously transformed, regaining the original glory of Adam, and receiving your life- giving Holy Grace through union with our nature. The kings of this world would have no legitimacy, as the image of your creatorship on earth, were it not for their consecration with a horn filled with oil, and the placing of the crowns upon their heads in your name, Christ. And how could I forget the first among these sublime figures, Melchisedek, the servant of your greatness and your image beyond understanding? Is it possible that Melchisedek the symbol of your awesome truth, on the Mount of Olives, where later your feet, God incarnate, walked, can it be possible he was not anointed by the fruits of this place by the angels on high? Thus he was invested by you to guard the tomb of our forefather Adam in princely episcopal honor, until you appeared, Lord, the true priest fully revealed, the regeneration and regenerator of Adam:
93:6 Եւ արդ, քանզի քո են շնորհք, եւ քեզ վայել են գոհաբանութիւնք, օրհնաբանեալ Որդի Աստուծոյ, դու ինքն յարմարեա՛ բարենշմար տպաւորութեամբ զաղաչանս իւղաւորականս, խնկապատարս, զմռսալիրս պատճառ քեզ փառաց եւ ինձ` մեղապարտիս` առիթ բժշկութեան: Մատո՛, տէր Յիսուս, վիրացս աներեւութից զայս ձէթ լուսանիւթ եւ ա՛րկ ի սոյն խարանս խոցոյ մահացուի զկաթուած օրհնութեան իւղոյդ փրկութեան անապակ գինեաւ սիրոյդ` միութեամբ արարչականաւ պատսպարեալ պատանօք խնամոց, զի յիշատակարանս թարգմանօրէն բանիս մաղթանաց վայելչական իմն յարմարութեամբ ի թեւս Հոգւոյդ զկարգ իւր գտցէ: Ի վերայ Դաւթի Հոգի քո, բարձրեալ, յայնմ օրէ խաղաց, յորմէ օծութեամբն նուիրեցաւ: Սաւուղ յայր յայլ եւ ի մարգարէս ոմանս անդուստ իսկ գրեցաւ, յորժամ օծումն ժամանեցաւ գագաթան նորին: Արքայութիւնն Ասորեստանեայց օծմամբն գրաւեալ մատուցաւ ի կցորդութիւն տանն Իսրայելի: Կայսերս ոմանս նշանաւորս, վեհս եւ երեւելիս ի խժականաց բարբարոս ազգաց, իւղս այս, կենսացնցուղ ցօղով անձրեւեալ, իբր կարթիւ որսացաւ ի յընտանութիւն հպատակութեան մեծիդ Աստուծոյ: Բանն, որ առ Կիւրոս երկնաւորին պատուասիրութեան, զօծեալն ձայն նմին մեծ վարկաւ: Ձայն սաղմոսողին գեր, քան զմարգարէութիւն, զօծեալն անուն նախայարմարեաց` կանոնափակ ընդմիջարկութեամբ պատուէր աւանդեալ` Մի՛ մերձենայք եւ մի՛ մեղանչէք: Առ Հեղիաս առաքելութիւն աստուածային հրամանատրութեանն, նշանակ իմն հանելոյ ի պաշտամանէ անտի Բահաղու, զօծելութիւնն ի Քորէբ ազդեաց Յէուայ եւ Ազայելի: Իւղ թափեալ անուն փեսայիդ ի հոգելից բանից իմաստնոյն վերավկայեալ` կանխաւ իսկ գրեցաւ, որպէս զի Հոգի, Աստուծոյ յաւէտ պատկեր եւ նշանակիչ, զի՛ փոքուս զմեծդ կերպադրութիւն քեւ նկարագրեալ` ընդ քեզ միասցուք առմամբ քո շնորհից:	93:6 Since yours is grace, and to you is befitting thanksgiving, O blessed Son of God, may you yourself place the seal of your blessed image upon these prayers, imbued with the oil of humble love, the incense of adoration and the myrrh of repentance that they may bring glory for you and healing for me, a wretched sinner. Apply, Lord Jesus, this oil of light to my invisible sores, and on the cauterized parts of these deadly wounds, put a drop of the blessed oil of your salvation with the ever sweet wine of your love, bound by you with the protective bandages of your care, so that this testament, my explanatory discourse in prayer, might be endowed with fitting dignity, under the wings of your Holy Spirit. Your Spirit, O exalted God, came upon David, only after the day he was consecrated and anointed. Saul became a different man and joined the band of prophets, when the anointing oil descended upon his head. The Assyrian Empire was conquered and taken captive by the anointed and joined to the house of Israel. Certain illustrious rulers, great and prominent among the uncouth and barbarous nations, upon whom was sprinkled the dew of this life- giving oil, were caught as if in a trap, joining your family in service to you, great God. The heavenly word, spoken through the prophets, calling Cyrus, chosen of God, also honored him by referring to him as “ the Anointed One.” The Psalmist esteemed the title, “ anointed” greater than that of “ prophet,” first stating the prohibition, “ Do not approach the anointed.” and then adding, “ and do not harm the prophets.” The divine mission entrusted to Elijah on Mount Horeb, which marked the end of the pagan cult of Baal, was the anointing Jehu and Hazael. Your name, O bridegroom, the Christ, “ the oil poured out,” is witnessed long ago by the inspired words of the sage. In this way, the Spirit, the eternal image and sign of God, might imprint your great image on this small drop of oil that we may be united with you, receiving your grace:
93:7 Եւ զի՞ եւս երկարս, պատուածօրէնս, բացականագոյնս, գծագրականս եւ առակաւորս շարագրեցից առաջի վերնոյդ եւ ահաւորիդ մաղթողական բանաստեղծութիւնս: Տէրդ եւ կենդանարարդ, արարիչդ երկնի եւ երկրի, ի յօծմանէ անտի սկսար քարոզել զԱւետարանն արքայութեան, վկայեալ անդուստ ի Յովհաննէ` օծեալ եւ գառն Աստուծոյ, բարձող մեղաց աշխարհի: Զի թէպէտ ընդ օծմանն օրհնութեան Հոգին էր քեզ իսկաբար լրմամբ եւ աստուածութեանն խառնութիւն բովանդապէս, այլ անունն պաշտի խորհրդեամբ շնորհին հրաշափառապէս ազդելոյ ի սուրբսն, զի զստրկութիւն ադամեան մարմնոյն մեծանալ յաւէտ այսու յորջորջմամբ պատրաստ արասցես: Բացեալ զառածս մարգարէութեանն Եսայեայ` դու ինքն աստուածութիւնդ մարդացեալ ընթերցար, հաւատարիմ առնել զբան ծառայից քոց, Տէր, եւ իբրեւ ծանուցեալ եղեր օծութեամբն ի կարգ անդ բանին, թէ` Հոգի Տեառն ի վերայ իմ, որով եւ օծ իսկ զիս,- ապա փակեցեր ի հանգիտափառն օծելութենէ զորքանութիւն երկաքանչիւրոցն, յայտ արարեալ խտրոցաւ սահմանի ընդարձակ հեռաւորութեամբ մեծաւ կնքեցեր, զմերս` կաթուածով ինչ շնորհազարդեալ, եւ զքոյդ` իսկութեամբ ընդ Հօր եւ ընդ Հոգւոյդ հաւասարութեամբ թարգմանեալ: Ի նախածանօթ մերակերպութեանն պանծալի իմն գովեստիւ` օծեալն կոչմամբ ի հրեշտակացդ փառատրողաց արարածոց երկրի ծանուցար, զոր մարգարէն կանխաւ գուշակեաց զ՚ի Յորդանան եւ յընտրեալն լեառն Թաբորական հայրենի ձայնիդ եկաւորութիւն, թէ որ` Պատմէ ի մէջ մարդկան զօծեալ իւր, զոր սաղմոսին ձայն կանխաւ պատմէ` հզօրիդ փառաց զայս պատիւ տուեալ` առ ի զառեալդ ձեռնադրելոյ` Օծ զքեզ Աստուած, Աստուած քո իւղով ուրախութեան:	93:7 Why do I belabor this point with images and farfetched analogies in long, complicated, poetic prayers to you, O exalted and awesome Lord O Lord and giver of life, O creator of heaven and earth? You began to preach the good news of your kingdom, only after you were anointed and proclaimed by John the Baptist as the Anointed One and “ Lamb of God, who takes away the sins of the world.” Although the Holy Spirit was always in you with its complete essence, and your perfect union of divinity with humanity was an anointing in itself, the word, anointed, when applied to the saints describes the miraculous grace acting upon them, and through this word you prepare the servile flesh of Adam to be eternally ennobled. Opening the book of the prophet Isaiah, you read about yourself, O incarnate divinity, and in fulfillment of the words of your servants, O Lord, revealed yourself as the anointed, through the prophetic words: “ the Spirit of the Lord is upon me, because he has anointed me.” Then you closed the book, thereby showing the great difference in degree between these two anointings, ours and yours, and defined the great distance between them: ours is a bit of luster from a drop of grace, and yours is the revelation of your divine essence shared equally with your Father and your Holy Spirit. When you first made your incarnation known at your birth, the angels in high praise proclaimed you the Anointed One by which name you became known to all the creatures of earth. The Prophet foretold the descent of your Father’s voice from the heavens at the River Jordan and on the chosen Mount Tabor, saying “ He proclaims among the people his Anointed One.” And the Psalmist also foretold your glory, Almighty, and of the honor bestowed by consecrating the human nature you have assumed, “ God, your God has anointed you with the oil of gladness:
93:8 Հոգի երեսաց մերոց Տէր Քրիստոս, որ է օծեալ անունդ իսկոյն, որով զփչումն կենդանութեան ի դէմս մեր լոյս բարերարութեամբդ քո ազդեցեր. իմաստութիւն ումեմն երջանկի, մարդասիրութիւն խոստովանելի, ասելով առ ոմն, թէ եդ վկայութիւն առաջի Տեառն օծելոյն` զնոր աւետեացս վկայելով, թէ` Կօշիկս անգամ ոչ առի յամենայն մսեղեաց: Երգոցն երգ, իւղեփեցական գինի զԱստուծով ծանուցեալ զխորհուրդն ի գովեստ հարսին սուրբ եկեղեցւոյս, զմուռս առաքինութեան հանդերձ ամենայն առաջին իւղովն, եւ եւս զմուռս եւ կնդրուկ մաքրութեան վարուց յամենայն փոշեաց անուշից իւղովքն զանգեալ` անդստին եւ այսր յառաջաբերեաց: Դանիէլ, զկենսատու մահու քոյ, Քրիստոս թագաւոր երկնի, ի վեր քան զօրինակ կոչումն ձայնի զայս անուանագրեալ, վկայեաց յայտնի, թէ զկնի վաթսուն եւ ինն եւթներորդացն սպանցի օծեալն, եւ օծեալ առաջնորդ զքեզ յորջորջեաց: Ճրագակիր աշտանակն Զաքարիայ Ադդովայ, որ ի Բարեքեայ, իւղոյն բարեբաշխ բացատրութեամբ ի մասունս եւթանց առաջադրութեանց գնդիցն վառելոց` ի ջահէ անտի զօրութեամբ անեկամտաբար վիճակաւորեալ, զի քոյդ լրութենէ ի մեզ փրկութիւն եւ օծելութիւն գերաբնապէս նախազեկուցեր: Զոր ըստ օրինին անդուստ գուշակման ի խորանին, որ ի տաճարին, ամէնընտել իմն կրթութեամբ սովորաբար մատուցեալ լինէր, պանք բաղարջընծայք եւ նաշիհք իւղովք խառնեցեալք, եւ զուարակք եզանց իւղարկեալք, եւ տիրական անուամբ ձայնեցեալք, եւ հաւուց ոմանց թաթաւմամբ յազգակից ճարպին ի յարիւն, այսր խորհրդոյ առձեռն տեսակք եւ նշանակիչք յարմարականք քեզ, միածին ծնունդ օրհնաբանեալ մեծիդ Աստուծոյ, միայն դու օծեալ նորոգ եւ զարմանալի` ինքնութեամբ, համայն էութեամբ, իսկապէս լրմամբ ամենայնիւ անպակասելի:	93:8 The breath of our face,” Lord Christ, your name is truly, “ the Anointed One,” for in your goodness, you gave our souls the breath of life and light of your countenance. The wise words of one favored by God proclaimed your love for mankind, while telling of a certain prophet: “ He shall testify before the Lord and his anointed,” and confirmed the good news, saying: “ I have not taken so much as a pair of sandals from any man.” In praise of Christ’s bride, the holy church, the Song of Songs, from beginning to end, explains the divine mystery, comparing incarnation to spiced wine and virtue to myrrh mixed with choice oil and perfect morals to a sweet perfume of myrrh and incense mixed with delicious powders. When Daniel described in words that seemed beyond human expression your life- giving death, Christ King of heaven, he predicted “ the anointed one will be killed in sixty- nine weeks,” calling you the anointed leader. The lamp stand of Zechariah, son of Berechiah and grandson of Iddo, through its ingenious system of oil supply to the seven lamps, keeping them constantly lit, symbolizes the anointing and salvation poured from your bounty upon us. And according to the Old Law of prophecy, cereal offerings of round loafs of unleaven bread of fine flour mixed with the oil and peace offering of the anointed calf, the portion called the Lord’s, and purification sacrifice performed with two birds, the living one dipped in the blood of the other, as if with anointing oil, all were performed at your altar in the temple. All these are manifestations of the mystery, all are signs relating to you, only begotten Son, blessed of great God. You alone are anointed in a new and marvelous way, in and through yourself, with your whole essence, perfectly and lacking absolutely nothing:
93:9 Եւ զի՞ եւս իցէ բազմապատիկս նշանակել առ այս մեծ խորհուրդ անհասանելի եւ ոչ ճաշակել զքեզ, քաղցրութիւն, իմանալ քեւ զայս, թէ զի՞նչ իցէ իւղն, եթէ ոչ զտխրութիւնն ի փայտն պարտեաց սովիմբ բժշկեալ, ըստ սաղմոսողին, զուարթ գործեսցես. եւ զի՞նչ պարարտութիւնն, եթէ ոչ զկերակուրն մահու սովաւ մոռասցուք` լցեալ ի սմանէ. եւ զի՞նչ օծութիւնն, եթէ ոչ զմոխրոյն թշուառ տեսութիւնն ի ձեռն սորին փոխարկեսցուք ի պայծառութիւն յաւէժ ուրախութեան, անուամբ քո փրկեալ` յոգի զօրութեան Հօր անուանեսցուք. եւ զի՞նչ արդեւք մարգարէին հոգեւոր ըղձականութիւն ամենատենչ բաղձանացն իցէ իմանալ, որոյ ծերութիւնն առակի ի ձէթ պարարտութեան, եւ կամ օծանելն իւղով զգլխոյն վերամբարձութիւն, եթէ ոչ զհին խարդախութիւն սգոյն սաստկութեան ի մահ կործանմանն կենագործեալ դեղովս այս կենաց` պատսպարեալ օժանդակեսցես. եւ զի՞նչ ճրագին լուսաւորելոյ շնորհակալութիւն, եթէ ոչ ի մէջ իմն անյուսութեան մեղացն միգի եւ կռապաշտութեանն խաւարի` կերպակցապէս միութեամբ ի յիս էմմանուէլ. եւ կամ զի՞նչ մարգարէն աստուածաբանեալ ի սփոփանս զուարթարարս օրհնութեան նշանակ յայտնի վայելչապէս ոմանց աւետէ` Օծցին իւղով ի մրրոյ պարզելոյ, եւ կամ իմաստունն ի դիմաց հարսինն ասէ օրիորդացն` Հաստատեցէ՛ք զիս իւղով եւ գեղեցկազարդ խնձորով յարկեալ ծածկեցէ՛ք, եւ ի պարտէզ իւղենեաց տածեալ գրեցէ՛ք, եթէ ոչ, այսր ահա ընտրական նիւթիւ հոգւով քո լցեալ, ի սոյն լոյս տեսցուք զանիմանալիդ ի մեզ բարձրութիւն, գովեալ: Եւ արդ, քեզ, միայն խնամակալ, պատճառդ բարի բնաւին եղելոց, ձեռն համբառնամ տարածմամբ բազկացս, երիկամանցս գործակցութեամբ, սրտիս հեծութեամբ, լեզուիս եւ շրթանցս ձայնարկութեամբ` լո՛ւր ողորմութեամբ, Տէր, պաղատանացս խնդրուածոց առ քեզ կարդալոյս: Շնորհաւորեալ այսու պարգեւօք` գոհաբանութիւն քեզ վերընծայեմ, հզօր, ահաւոր, բարձրեալ, անքնին, անփակ փափագմամբ միշտ համբուրեցեալ, սուրբ, սուրբ եւ միայն միշտ սուրբ, օրհնեալ հանապազ, յաւէժ անդադար երգաձայնութեամբ: Ընձեռեա՛ առաւել բարերարութիւն իսպառ վրիպելոյս, տո՛ւր յոյս քաղցրութեան ոչ մասին միոյ մատուցման լուսոյ արժանաւոր ինչ հանդիպելոյս` լայնել քեւ, բարի, զնրբութիւն ծածուկ խորհրդոյս, գոհութիւն խառնեալ ընդ աղերս` ասել ընդ Դաւթի` Ընկալաք, աստուած, զողորմութիւն քո, եւ զծածուկս գաղտնեացդ անտեսից իմաստութեամբ քո յայտնի արարեր:	93:9 But does it make sense to multiply examples of this great, inexplicable mystery? To understand, we must taste you, sweet Lord, and learn through you the true meaning of the oil for what is it, if not the gladness praised by the Psalmist that you grant by curing the grief of the tree of our transgression? What is it, if not the rich, fullness of heart, by which you make us forget the food of death? What, if not the anointing, that transforms our ashen wretchedness into the brightness of perpetual good cheer, that through the salvation of your name, O Spirit of Might, we might become the children of God? What, if not the cure that is the fervent desire of the prophet’s heart, that is, to be anointed in his old age with rich oil that he might be anointed upon his head with oil by which with the help of your protecting hand, we are saved from the tragedy of the fall, which brings death. What, if not the thanks expressed for the lamp that shed light on the fog of sin and the darkness of idolatry, your union in my nature to become in me, Emmanuel? What, if not the consolation prophesied by the prophet of gladdening blessings as a sign saying: “ They will be anointed with oil free of impurities.” Or when the wiseman in the name of bride, says to the maids of honor, “ Sustain me with oil, shower me in apples,” and “ Keep me in the embrace of the sweet balsam orchard,” referring to that fine substance, filled with your Spirit, whose light enables us to see your finer, higher, ungraspable element, praised Lord. And now, our only provider and cause of all good things, listen with compassion, Lord, to the supplications I call to you, with my arms lifted up in prayer, bolstered from within, with the sighs of my heart, with the cries of my tongue and lips. Expressing thanks through these offerings, I offer up my gratitude to you, almighty, awesome, exalted, incomprehensible, forever embraced in unending love, constantly praised with the chant, Holy, Holy, only and always Holy, blessed forever. Out of your great goodness, grant me yet more help, for I am completely lost. Give me hope of sweetness, though I am not worthy of the least drop of your light, so that I might understand through you, good Lord, the subtle secret of this mystery. and mix thanks with my prayer, saying with David, “ We have received your mercy, Lord,” and “ your hidden and invisible secrets, you have revealed through your wisdom:
93:10 Եւ արդ, մեծութիւն քեզ, ամենակալ, առատաձեռն աննուազելի, ամենափոյթ առ ի գթութիւն, մշտայօժար ի բժշկութիւն, զի միացուցեր, խառնեցեր ընդ մերձաւոր, դիւրագիւտ, ընտանի նիւթոյս զհրաշս անճառս քումդ սքանչելեաց ահաւորութեան: Քանզի զոր երկին ամենայն բարձանց` երկրիս լայնութեամբ եւ անդնդոց ներքնոց խորութեամբ, ծովուց բազմութեամբ ոչ զօրէ տանել, այլ իբր զդոյզն ի մեծէ բերի, ի փոքր գոյս տեսականեցեր զօրութեամբ սահմանեալ ճշմարտապէս անհրապուրելի, զի մի՛ նորոգ իմն երեւելով յայլ էութենէ առ աչս հարեւանցի երկեւանութիւն ինչ վարկանիցի` վիրաւորել քան թէ բժշկել անընտրաբար զկարծիս մտաց: Քանզի որպէս մարմին քեզ հաւաստապէս, օրհնաբանեալ Որդի Աստուծոյ, իսկութիւն եւ ոչ օրինակ ի յարդեանց ցորենոյ արարչապէս միշտ հանդերձեցեր, եւ կայլակ կողիդ` զարիւն խաղողոյ, եւ արգանդ կենաց հոգեւոր ծննդեան` զառատութիւն ջուրց յոլովութեան, նոյնպէս եւ զՀոգի անմահիդ փչման սովաւ եւ ի սոյն արդիւնատրեցեր. երկունք կենաց, որոյ կերպարան յառաջ եկելոյն եւ ոչ հեթանոսութեամբ է փոխարկութիւն, որպէս ոչ տեառնագրութեան խաչական փայտի ինչ երկրորդութիւն, նստելոցս յերկրի խաւարի ըստ նմանութեան քո, տէր, ծագեցեր: Քանզի յայս կերպարան շնորհի զանպակաս լրութիւն անհասիդ յայտնեալ աշխարհի լուսաւորեցեր, զի մի՛ տնանկն կարօտասցի, եւ մի՛ ընչեղն բարձրամտեսցի, ըստ օդոյ հաւասար բաշխման եւ լուսոյ արեգական տարածման եւ ջրական վտակաց զեղման, զի հաւասարապէս բաշխիւր երկրածնաց մանանային զուգամասնութեամբ` փոքունցն առաւել, քան մեծամեծացն:	93:10 And now, majesty to you, God almighty, whose generosity never ceases, whose compassion streams in all directions, who is always ready in healing, because you merged and mixed your splendid miracles, awe- inspiring beyond telling, into such a common and familiar material. For that force which the heavens in their height, and the earth in its breadth, and the abyss in its depth, and the seas in their multitude could not hold, you fit in this small drop of oil, a mere speck, compared with your immensity, truly and not just in appearance, so that when it performs a new miracle, unrelated to its nature, it does not appear to be some kind of illusion to onlookers. Instead it heals the doubting souls rather than wounding them. Just as out of the grain of wheat, blessed Son of God, you made your body, in reality and not in semblance, and out of the wine of the grape the blood of your side, and out of the bountiful water, the womb of spiritual birth, so you also bestowed on us, as you did upon your disciples, the immortal breath of your Holy Spirit through and in this oil. For the people who walked in darkness you brought the dawn through your incarnation, and through your labors you gave birth to new life. You placed a seal upon them that cannot be effaced even by idolatry, just as no one can follow your example to further consecrate the wood of the cross, Lord. For by this mark of grace you brought light to the world, manifesting yourself in your perfect fullness, beyond understanding, in such a way, that the poor shall not want and the rich shall not take on airs, for like the air is distributed and the sunlight is spread and the stream waters flow equally to all, just as the manna was equally distributed to all people on earth alike, with more for the poor than the rich and powerful:
93:11 Իսկ այս նիւթոյ տեսաւորութիւն խորին խորհրդոյ եւ ի բնուստ անդուստ հրաշապէս ունի զթարգմանութիւն, որպէս զի ո՛չ երկմիտ ինչ շութափութեամբ անհաստատապէս զտեղի փոխէ եւ ո՛չ նենգողաբար զբնակութիւն ինքեան լքանէ, քանզի ոչ վերջնականօք աճառովք հերքի եւ ոչ յընդդիմակցէ ումեքէ ողողեալ արտաքս ելանէ: Վասն զի որպէս պատահումն գունոյ յէութիւն մարմնոյ անփոփոխ իմն եւ անհրաժեշտ, որ գոլովն գոյացուցանէ եւ ոչ գոլովն ապականէ, այսպիսեաւ իմն յարմարութեամբ իւղոյս զօրութիւն անդստին ի յիւրոց անտի կերպարան զառեալն ունողի միասնական զուգութեամբ ընդ մեզ իսկ կցորդեցեր, Տէր Յիսուս Քրիստոս, ընդ իրին գոյի եւ զօրինակն լծակցելով. քանզի զանիմանալին տեսութեան աչաց եւ մտաց ըղձից ի դէմս բերեալ կերպաւորեցեր, ի պտղոց երկրի ճնշեալ մզելով, զարմանալեօք հրաշագործութեամբ մատակարարիլ մեզ պատրաստեցեր: Մանաւանդ զի ոչ յոլովից խառնից ի մի եկելոց խմբակցութենէ զանազան ծաղկանց, ըստ հնոյն եւ ստուերին բազմաբուրեան այլայլութենէ, զայս իւղ օծութեան հրամանատրեցեր, այլ իբր զօրինակ փոխեալ զայն առ այս` դու ինքն խառնեցար ի սոյն մաքրութիւն վերնալոյս ձիթոյ: Որ թէպէտ անճառ են համեղութիւնք քումդ անուշութեան, եւ ընդ օրինակաց իրիք ոչ համեմատի, այլ ծաղիկ դաշտի եւ շուշան հովտաց եւ նարդոս ընտիր եւ եղեգնախունկ` խառնեալ հալուէիւ, յարմարութեամբ հոտոյ քրքմոյ` փթթեալ ողկուզոյ եւ ազնիւ գինւոյ, ոչ սոսկ քան թէ իւղոյ միութեամբ պատշաճապէս օրինակեցար փառաւորեալ անունդ անքնին, որ զամենայն լնուս եւ յիրէ իմեքէ ամենեւին ոչ կարօտանաս: Ուստի ոչ շփոթելովք ի հակառակաց բռնադատութեանց` բաժանեալ կամաց մեկին առակի, այլ ի սիրոյ հաւանութենէ աստուածապէս ի մէնջ պարարիս` վասն մեր ըստ մեզ առ ամենայն վայելչական նմանութիւն օրինակեցեալ, առ որս լոյս բարի եւ հուր ջեռուցիչ, տապ սիրոյ` առանց մասին ինչ շնչման անգթական սառնացրտութեան այս զանգուած նիւթոյ կաթուածոյ ձիթոյ մաքուր մտաց տեսեալ իմանի, որով յիրաւի սովաւ ի յաստուած է միանալի: Ընդ Սողոմոնի օծելոյ, որդեգրեցելոյ Աստուծոյ երգեմ բերանով հարսինն երկնաւոր փեսայիդ բարեբան գոհաբանութիւն` համբուրեալ ի յիղձս մտաց զհոտ իւղոց քոց, քան զամենայն խունկս, եւ իբր զբանս կենաց յաւիտենականաց ունողի, ըստ հոգելից բանի իմաստնոյն եւ աստուածաբան աւետարանչին, զհետ քո ի հոտ իւղոց քոց ընթասցուք` լուացեալ զերեսս ջուրբք կենաց, որ ի վեր է, քան զերկին օդոյս այսորիկ, եւ օծեալ զգլուխս անախտական իւղովդ երկնայնով` յանդիման եղէց քեզ ուրախութեամբ, զուարթապէս եւ ոչ տխրաբար:	93:11 The deep mystery of this substance is marvelously explained by its very nature, for it does not shift around constantly as if it cannot make up its mind, nor does it steal away from its place of rest, nor can it be removed by the strongest soap, nor is it washed away by any other kind of liquid. And just as color is a necessary and permanent attribute of physical existence, because when there is color, the body exists, and when there is no color, the body seems not to exist, in the same way, by virtue of its natural powers, this oil takes hold and does not let go, and through it you were united and joined with us, Lord Jesus Christ, joining the inner substance with its outward form. You rendered visible that which was invisible for the eyes and incomprehensible for the desires of our hearts, by providing us this oil, made by pressing and squeezing fruits of the earth. Moreover, you did not command that this anointing oil be prepared by mixing together all manner of flowers into a strange concoction, in accordance with the old and benighted law. Instead, turning your name into reality, you mixed yourself into this pure oil, making it radiant with heavenly light. And although the savors of your sweetness are beyond expression and cannot be compared to anything, although you have variously been referred to as the flowers of the field or the lilies- of- the- valley, exquisite nard or sandalwood mixed with aloe, the scent of saffron, the blossoms of the vine or a fine wine, you, Lord beyond understanding, deemed it fitting that your name be glorified simply as “ oil poured out,” for you are the consummation of all things and lacking in nothing. Thus, not by the mixing of opposing elements, which at once symbolize a divided will, but rather in confirmation of our love, you revel in divine joy, for our sake, you manifest yourself in all your splendor, according to our needs, as the light of goodness or as a warming fire, or as the fervor of love, devoid of any hard- hearted coldness, in ways to make understandable to our minds that this drop of oil can really unite us with God. With Solomon the anointed and adopted of God, I sing with the mouth of a bride, to you heavenly bridegroom, a song of praise and thanksgiving, yearning with the fervent desire of my heart for your sweet scent, more than for any incense. In the inspired words of the wiseman and the theological evangelist, let us hasten in your footsteps and the trace of your scent. Like one who has the words of eternal life, having washed my face with the water of life, which is more exalted than the waters above the heavenly firmament, and having anointed my head with the heavenly oil of incorruptibility, I come before you with joy, cheerfully and without sadness:
93:12 Այս իւղ խնկելի, պաշտելի եւ երանելի ո՛չ սոսկ օծումն ուղղոյս սենեկի եւ կամ հերաց վարսից գագաթան նպաստ ինչ մատուցանի, եթէ ոչ տէրունական կենսատու խաչիւդ տեառնագրեսցի: Սոյն իւղ զարմանահրաշ օրհնութեան լուսոյ զհրեայն եւ զխուժն, զհնդիկն եւ զբարբարոսն, զսկիւթացին եւ զելլենացին, զդուժն դժնէաբար եւ զարհաւրատեսակ շանագլուխն սոսկավիթխար, զտէրն ազատ եւ զստրուկն ծառայածին քրիստոսեան արարեալ` անուամբ քո կնքէ եւ Հոգւոյդ Սրբոյ ընծայէ եւ Հօրդ երկնաւորի հարազատ որդի հաստատէ: Բազմօրինակ են սովաւ արուեստից տեսմունք, յարմարեցեալք նախ` նիւթոյն, ապա` զօրութեանն: Քանզի իբր անօթ փայտեղէն, մինչ չ եւ օծեալ իցէ, դիւրաբար հերձի եւ, անօգուտ եղեալ, անպատուի, նոյնպէս եւ մարդ, ոչ իւղեալ սովաւ, հեշտեաւ խորտակի եւ, մեկուսի եղեալ առ ի քէն, ոչ լուսաւորի: Մատն սա քո, Յիսուս, որով զհրաշալիսն զարմանագրես, քանզի իբր անգծելի կազմութեամբ, կարծր պահպանակաւ,ամենապատրաստն շրջարկութեամբ պաշտպանեալ ծածկէ յայլագունակ, խրթնի եկամտից, մինչ զի ասուի մաքրութեան, թաթաւեալ ի սմա, ո՛չ ներկի արեամբ եւ ո՛չ տխրատեսակ երփնիւ այլայլի: Նա զի եւ թափանցանց իմն խառնութեամբ հոգեպէս ընդ թանձրութիւն մերս գոյութեան մտեալ անցանէ. զի թէ անէծք սաղմոսողին ձիթոյ առակաւ ընդ ոսկերս չարին համայնիւ բաշխի, ո՞րչափ եւս Հոգիդ սոյն ճարպով լուսոյ զաներեւոյթ ներքնոյն տեսակս կենագործեալ ողջացուցանէ, ազդումն տուեալ ի խորոց անտի շնչման հագագին` մինչեւ ի սպառուած ծայրիցն եզերաց զբնաւն ընկղմէ զյիշատակ մարմնոյ մահուն արկածից, քանզի կենդանական զօրութիւն քո միշտ ահաւոր, Տէր Յիսուս Քրիստոս, ի սմին խառնեցեալ` ընդ սոյն իսկ բնակէ:	93:12 This venerated and blessed oil, would not be an ointment for the chamber of my brain, or do the hair on my head any good, were it not sealed with the sign of your life- giving cross, Lord. This miraculous oil brings the blessing of the Light to the Jew and the Gentile, the Indian and the barbarian, the Scythian and the Greek, the cruel savage and the fearsome dog- headed giants, the freeborn master and the slave by birth, making them Christians, baptizing them in your name, dedicating them to your Holy Spirit, and adopting them as the true sons of your Heavenly Father. See how varied its powers, first in the physical and then in inner strength. For as a wooden vessel easily cracks unless it is rubbed with oil and becomes useless and worthless, so a person, if not anointed, is easily led astray, and separated from you, and remains unenlightened. This oil is your finger, O Jesus, with which you perform miracles, which like unscratchable, impenetrable armor, covers us with an ever protective cloak, from dark and foreign marauders. For one pure as wool, dipped in this oil, can neither be stained with blood, nor fade into somber colors. Spiritually, this oil enters and penetrates the very substance of our being. And if the curse of the Psalmist could soak the bones of the evildoer like oil, how much more will your Spirit through this oil of light, heal and make whole our invisible inner beings, from our windpipes to our toes, completely submerging any disturbing thought of death. For your awesome, life- giving power, Lord Christ, is mixed in this oil and truly dwells in it:
93:13 Այս օծումն բարետեսիլ եւ առ բռնամարտիկ, մերկամրցանակ ըմբիշս, իբր զօրաւոր հնարից կերպարան ճգնաւորական, անըմբռնելի ձեռաց ներհակին, օրինօք պաշտի, դիւաց եւ ախտից հզօր ահարկու: Քանզի յոգնապաճոյճ պճնութիւն բանին Եզեկիելի առ իմանալին փարաւոն հենգնաւոր առակագրութեամբ, ողբականօք շարայարմարեալ. Յորժամ եղեր, ասէ, եւ հանդերձեցար ընդ օծելոյ քերոբէին, ուր արձանքն հրեղէնք հաստատեալ կառուցան: Օրհնաբանեալ ահաւորութիւն ամենավայր ձեռնկալութեան, որ միշտ անճառ ես բանից եւ գերազանցեալ` քնութեանց, որ Աւետարանաւն կենաց խնկիս յարակայ` իբր նորածին օծեալ ի քաղաքի Դաւթի, եւ ի քահանայապետին հարցմանէ` Դո՞ւ ես օծեալն` որդի օրհնելոյն, եւ յերանաւորն դաւանութենէ Պետրոսի` Օծեալ միայն` Որդի Աստուծոյ կենդանւոյ, եւ յապահաւատ քննողացն, եթէ` Դո՞ւ ես օծեալն, ասեն, ասա՛ մեզ համարձակ, եւ ի կանոնականացն քոց հաւատամք յօծեալդ ուսուցիչ եւ տէր ամենայնի: Եւ Հերովդէս յառաջ, քան զսոյն, զօծեալդ անուն յայտնապէս հարցեալ. եւ զիա՞րդ գրեն, դու իսկ ասացեր, զօծեալն աստուծոյ` զտէրն Դաւթի զանսկիզբն Որդի` ժամանակաւ որդի: Քանզի այսպէս ընկալաք վայելչաբար զայս թարգմանեցեալ, որ ի մեզ բերի ծայրն կատարման խորհրդական կոչմանն` վիճակ քրիստոնէից նախապատուութեան:	93:13 Oil, this magnificent substance applied by wrestlers to their naked bodies, as an enhancement during tournaments, making it difficult for their opponents to take hold of them, sets demons and diseases to flight. For, in the words Ezekiel addressed to the spiritual Pharaoh, in the form of a satirical allegory: “ On the day you were created, I placed you with an anointed guardian cherub amidst the fiery stones of the holy mountain of God.” O blessed and awesome universal help, who is always beyond words and beyond understanding, who is constantly venerated through the gospel of life as the new- born, anointed one from the city of David, and constantly sought as in the question of the chief priest, “ Are you the Christ, son of the blessed?” and in the blessed proclamation by Peter, “ You are the Christ, the Son of the living God,” and by your suspicious interrogators, “ If you are the Christ, tell us plainly.” And because of your teachings, we believe you to be the Christ, teacher and Lord of all. And even before this, Herod directly asked for you by name, O Christ, and you yourself answered, “ How is it written that the anointed of God, the Son without beginning, the one David calls Lord, could be his son in time?” And we understand from this as a fitting interpretation, that the consummation of this mystic calling is realized in us, who have the honor of being called Christians:
93:14 Այնքան ունի ահաւորութիւն, միանգամայն եւ սրբութիւն, իւղաւորական խնկաւորութիւն սոսկալի անունս օծութեան, մինչ զի որպէս ոչէ համարձակել ուրուք յերկրայնոցս Աստուած անուանիլ, այլ` աստուածային, նոյնպէս ոչ բերէ մարմին զՔրիստոսդ անուն անձին համարել, այլ` զքրիստոնեայն,անտանելի նախնոյն մեծութեան մկրտչին` ջուրբք զՀոգին հրաւիրողին. Քանզի չ եմ ես, ասէ օծեալն, այլ առաքեալ առաջի նորա: Սովաւ շրջէին, որպէս բանն ազդէ աւետարանչին Մարկոսի, առաքելականացն լծակցութիւնք, իբր ազգակից հարազատ ձեռինդ Աստուծոյ` այսու վարեցեալք, քանզի իւղով օծանէին եւ առանց մարդկային հնարից անուամբ քո բժշկէին: Վասն զի որպէս խաւար` ի լուսոյ եւ ցաւ` յառողջութենէ, գիշեր` ի տուընջենէ եւ մահ` ի կենաց, այսպէս եւ ի սոյն իրէ տիրապարգեւէ ամենայն չարին երեւոյթք մերժին, խափանին եւ բնաւին ամփոփին: Քանզի որպէս ճանճք զազիրք եւ փոքր զեռունք սարդից եւ ունկնամտից, իբր ի դեղոց մահու, յայս նիւթոյ սպառեալ պակասին, սոյնպէս լրութեամբ շնորհի օրհնութեան սոյն իւղ զօրացեալ` ե՛ւ զայսս վանէ, ե՛ւ զմուրհակս չարեաց ջրէ, ե՛ւ զվճիռ մահու պատառէ: Ոչ է աւազան կատարեալ առանց օծման օժանդակութեան: Եթէ աւազակացն մահու խոցման զմարդն առաջին` այս դեղ փրկութեան մատուցեալ տուաւ, եթէ անճարակ վիրացն Յակոբայ եւ Իսրայելի` սոյն իր պատուական յիշատակեցաւ: Այս իւղոյ փափագեալ Դաւիթ` իբր ձիթենի պտղալից ի տան Աստուծոյ յուսով յարակայի, լքեալ զթլփատութիւնն` անդստին զմկրտութեանս շնորհէ գուշակէ: Եւ զի՞ է ինձ զայսմանէ ճառել եւ համայնին կարծել հասանել, որ եւ ոչ վերինքն զօրեն ձեռնարկութեամբ ինչ բանի զսոյն խորհուրդ ի մասնաւորէ ինչ ճառելով նշանակել, թողում ասել, թէ յիսկութենէ:	93:14 The awesome word “ anointing,” evokes at once trepidation, veneration and rich adoration, that no earth- dweller dares be called God, but only godly. Likewise, no human being has been called the Christ, but only Christian. Not even the greatest of the prophets, John the Baptist, who by baptizing with water prepared the way for the baptism with the spirit, could claim this name, for he said, “ I am not the Christ, but was sent before him.” In the words of the evangelist Mark, the disciples set out in pairs, and as if acting with the genuine hand of God they would anoint with oil and without invoking any other human devices, they would heal people. For as darkness yields to the light, and ailments to health and night to day and death to life, so by virtue of this substance, given by the Lord, all evil works are rejected, checked, and completely suppressed. And just as for flies, spiders and insects that crawl into the ears, the oil is a deadly poison that kills them, so this oil strengthened with the abundant blessings of grace, wards off demons, dissolves the mortgage of evil and tears up the death sentence. The baptismal font is not complete unless accompanied by anointing. To the first man left mortally wounded by brigands, this salve of salvation was applied, and it also served honorably as ointment for the incurable wounds of Jacob and Israel. David wanted this oil as a fruitful olive tree in the house of the Lord, dwelling there always in trust, predicting abandonment of circumcision and adoption of the grace of baptism. But how can I discourse convinced that I understand this completely, especially regarding holiness, when even the angels cannot explain it in words? How indeed could I hope to describe its true essence:
93:15 Փա՜ռք քեզ միշտ եւ յամենայնի, անմահ թագաւոր, ի յայժմու երգեցեալ օրհնաբանութեանս, զոր արարեր եւ կատարեցեր առ իս, բարեխնամ, գթած եւ երկայնամիտ, հարուստ եւ առատ ամենայաղթող, անդստին եւ հարցն գծագրելով զօրինակն` մինչեւ ի լրումն ածեր զիսկութիւն ճշմարտապէս: Դու լոյս իսկ բնութեամբ եւ արեգակն մշտապայծառ` եւ զաշակերտացն դաս լոյս անուանեցեր, որով զարարածս ամենայն երկրի ճառագայթիւք երջանիկ շնորհի նոցին լցուցեր: Ընկալար զիւղն անուշութեան յումեմնէ ի յոտս` յօրինակ ընդունելութեան մաղթանաց առ քեզ, եւ ի միւսմէ պոռնկէ` ի գլուխ` նշանակ սիրոյ գթութեանդ առ մեզ, մշտափափագ բաղձանօք անսահմանելիդ ի սոյն հոտոտեալ, մինչ զի ուխտիւ անփոխադրելեաւ օրէնս յարակայս օրհնաբանելիս` քոյինահրաման պատուէրս կենաց ընդ համօրէն աշխարհ քարոզել զսակաւաձեռն իւղոյն յարգաւորութիւն` զարմանս հրաշից լսողացն, առ ապառնեացն յուսադրութիւն: Դուք օծութիւն ունիք զսրբոյն,- ասաց երջանիկն առաքելութեանց` մեկնեալ զխորհուրդն, որ ի մեզ զեղեալ յառաւելութենէ կենդանարարիդ անպակաս բովանդակութեան: Ուստի յաւէտ իմն յարմարաւոր եւ հանգունատիպ առ ի մասնաւորն նմանութիւն լուսոյդ եւ Հոգւոյդ Սրբոյ` այս կաթուած օրհնութեան ի վերնոյդ բարեբաստութեանց անսպառաբար սրսկեցեալ ի մեզ. եւ ասի լոյս` իբր զնախաթիւ գոլ ստեղծուածոց եւ արարչութեանդ պատկերակից, որով զխաւար մթութեան մեղաց հալածես,- իսկ հուր, զի յամենայն տարր արարածոց հաւասարապէս ունի զուգութիւն ըստ էականին կշիռ բաշխութեան, ծածուկ եւ յայտնի, լռեալ եւ ծանուցեալ, եւ եթէ ոչ ընդհարցի ի հակառակէն, ոչ ի յինքնասաստ յօժարմտութենէ բաղձայ բորբոքիլ. դարձեալ եւ` օծումն, զի արքայաբար որդեգրեալ ընդ քեզ` ի ժառանգութիւն Հօրդ մատուսցես, ողորմութեանդ ազգակցաւ նկարեալ ի մեզ անեղծանելի` ի հանդերձեալ փառսն փայլեսցուք. դարձեալ եւ` հոգի, զի մաքրեալ զարկածս խաբէութեանն, որ ի բանսարկուին ներգործութենէ, նորոգ փոփոխմամբ, հոգւով եւ ճշմարտութեամբ Հօրդ երկնաւորի երկրպագեսցուք` բեւեռեալ ընդ քեզ յուսոյն հաւատովք, ամենապարգեւ:	93:15 Glory to you always and in all things, immortal king, in the praise I now sing, which you created and perfected through me, good, caring, merciful and patient, wealthy and abundant, Lord, triumphant over all. The idea of anointing sketched by our forefathers, you made a reality in the fullness of time. You are light in your very nature and the ever- shining sun, and you called your disciples the light of the world, for through them you filled the creatures of all the earth with rays of blissful grace. You accepted the anointing of your feet with the oil of sweetness as a symbol that our prayers are acceptable to you. And by the anointing of your head by a woman of ill- repute, you showed your compassionate love for us. And with such great pleasure, O infinite Lord, did you inhale the aroma of the oil, that you ordered as an inviolable commandment that wherever the gospel is preached throughout the world that seemingly insignificant act of anointing should be remembered, to the amazement of your listeners and raising the hopes of future generations. “ You have been anointed by the Holy One,” said that most blessed of your disciples, explaining the mystery poured out upon us from your overflowing bounty, O source of life. This drop of blessing from you who are praised on high, which endlessly innoculates us, bears a close, fitting and lasting resemblance to you who are light and to your Holy Spirit. It is called light, because it is like the first element of creation, and the very symbol of you, our Creator, by which you drive away the gloomy darkness of evil. It is called fire, because in every element of creation there is distributed in some measure, your essence, hidden and manifest, silent and known, that unless provoked by the devilish adversary, it will not flare up by itself. It is also called anointing, because through it we are adopted into your majesty and are offered to your Father as his inheritance and marked indelibly with your mercy by this oil, like you, so we might shine brightly in the next life. It is also called spirit, because we are cleansed of the calamities of deceit, cunningly instigated by that troublemaker Satan, so we might worship our heavenly Father renewed in soul and with truth, nailed to you with faith and hope, all- giving God:
93:16 Ահա արդարեւ յաւէտ իսկապէս իւղս այս լուսապատար, խնկալիր` վերնականիդ սիրոյ տեսութիւն: Վասն որոյ եւ Պօղոս իսկ պատշաճ վարկաւ ի ճառ գոհաբանութեանն` ասելով յայտնի. Որ օծ զմեզ ձեւք հանդերձ ի Քրիստոս Յիսուս` Աստուած է` որ եւ կնքեաց զմեզ եւ ետ զառհաւատչեայ Հոգւոյն ի սիրտս մեր. եւ դարձեալ` Մի՛, ասէ, տրտմեցուցանէք զՀոգին Սուրբ Աստուծոյ, որով կնքեցարուք յաւուրն փրկութեան: Պատկառելի եւ անվանելի օծութեանս յորջորջութիւն` իբր ի նորումս յաւէտ, քան ի հնումն: Քանզի բանն դաւթեան սաղմոսին զտիրական տնօրինականացդ սկզբնաւոր կրիցդ խորհուրդ ճշմարտաբար վերասահմանէ. Ժողովեցան, կուտեցան իշխանք ժողովրդոց վասն Տեառն եւ վասն օծելոյ նորա: Մարգարէութիւն մեծ տպաւորեալ զանսրբելի արեանդ պարտիս հրէախումբ չար մոլեգնութեանն, որ ի տէրդ յանդգնութիւն. Ո՞վ է, որ ձգիցէ զձեռն իւր յօծեալ տեառն եւ քաւեսցի: Քանզի թէ եւ յազգայնոյն սպանաւ Սաւուղ, այլ ոչ իսպառ մերժեցան յամօթ եւ ի նախատինս ազգաց օտարաց, մինչեւ արեանդ աստուծոյ հաղորդեալ գտան: Գրաւական մեծ յիշատակի ապագայիցն ժառանգութեան աղօթանուէր աղերսարկութիւն ասել սաղմոսին. Վասն Դաւթի` սիրելւոյ քոյ մի՛ դարձուցաներ զերեսս քո յօծելոյ քումմէ. եւ դարձեալ` Նայեա՛ եւ տե՛ս յերեսս օծելոյ քոյ եւ արա՛ ողորմութիւն ընդ օծելոյ քոյ:	93:16 In truth, eternally and in reality, this oil filled with light is a venerable proof of your love, God on high. This is why Paul himself deemed it fitting to say directly in his teaching on grace and thanksgiving, “ He who establishes us with you in Christ and has anointed us is God, who has also sealed us and given us the Spirit in our hearts as a guarantee,” and also, “ Do not,” he said, “ grieve the Holy Spirit of God, by whom you were sealed for the day of redemption.” “ Anointed” is a title honorable and invincible in the Old Testament, yet more so in the New. In the words of the Psalm of David, that predict faithfully the mystery of your providential suffering, Lord, “ The rulers of the people band together against the Lord and his anointed.” A great prophecy that imprinted upon the Jewish throngs the unredeemable sin of spilling your blood, caused by audacity toward you, Lord, “ Who can put forth his hand against the Lord’s anointed, and be guiltless?” For although Saul was killed by one of his own, still they were not rejected in shame or subject to the insults of foreign nations, until they were implicated in the spilling of your blood, Lord. And these pleas in the Psalms are a great pledge, reminding us of the inheritance of future generations: “ For the sake of your beloved servant David, you do not turn away the face of your anointed one,” and again, “ Look upon the face of your anointed” and “ show steadfast love for your anointed:
93:17 Ձեռին քոյ, Քրիստոս, երկրպագեալ պարգեւատրութիւն այս հիւթ լուսակիր, քանզի ոչ այլ մեծ բարձրութիւն յարքայութեանն ճոխութենէ ասէ մարգարէն ի դիմաց քոց, Տէր, քան թէ` Գտի զԴաւիթ ծառայ իմ եւ իւղով սրբով իմով օծի զնա: Ուստի կիրթ իմն յիշատակաւ զքոյդ համբուրեալ լուսոյ օծութիւն, տէր Յիսուս Քրիստոս, ծանիցուք զքեզ անփոփոխ մշտնջենաւորութիւն, թէ դու ես ամենայն եւ յամենայնի միայն թագաւոր թագաւորութեանց եւ ճշմարիտ օծեալ իւղելոց, փառաբանեալ երկրպագութեամբ երէկ եւ այսօր: Քանզի զոր օրինակ պատրոյգ, թացեալ ի ճարպում, ոչ երեւեցուցանէ ինչ նշոյլ, մինչեւ հուրբ լուցեալ վառիցի, սոյնպէս եւ այս օծութիւն լուսոյ, առ ի մեզ հեղեալ, ի հանդերձեալսն ջահաւորի: Այս է կերպարանին մեկնաւոր բացերեւութիւն, ի նախնեացն եւ այսր բերեալ, բարենշան իմն յարմարութեամբ հրաշապայծառ երանգաւ գունեալ:	93:17 This light- filled fluid, O Christ, is the venerated gift of your hand, for out of all riches in your kingdom, the Prophet deemed nothing higher, Lord, than that you would say, “ I have found David, my servant, and with my holy oil I have anointed him.” Thus, by this instructive example, embracing your anointing with the light, our Lord Jesus Christ, you are known to us, unchanging and eternal. You are all and in all, the only king of kings, and the true anointed one among the anointed, glorified and worshiped yesterday and today For as the wick, soaked in oil, does not give light until lit with a flame, so we, who are anointed with the light, do not glow until we are lit like torches in heaven. This is a clear explanation of its nature, transmitted from the ancients till today, painted in marvelously brilliant colors through these felicitous analogies:
93:18 Արդ, այսոցիկ պատճառ վեհագոյն մասանց կեցուցչաց, աստուածականաց արարչութեանդ հարազատաց, առանց որոյ ոչ է գրիլ քրիստոսեան, եւ ո՛չ նազովրեցի անուանիլ, եւ ո՛չ յիշատակիլ յորդիս Յուդայի եւ կամ խրախոյս բառնալ յանուն աստուծոյ Յակոբայ, այս հիւթականութիւն օրհնութեան ձիթոյս, յորում Սուրբ Երրորդութեանդ խառնեցեալ միաւորի` ճառագայթ շնորհաց, շուք մերոց դիմաց, նկարագրութիւն երեսաց, բարեձեւութիւն պատահմանց, լուսաւորութիւն աչաց, տեառնագրութիւն բբաց, վայելչութիւն այտից, զարդ կերպարանաց, պահպանարան շրթանց, հանդերձիչ կրօնից, յարմարիչ վարուց, շաղկապ հաւաքմանց, զօրութիւն անձանց, ուժգնութիւն դիմեցմանց, խափանիչ յուռթից, քակտիչ կմայեկաց, նահանջիչ ձեռնածուաց, խայտառակիչ կախարդաց, գտիչ աղանդից, բռնախոյեան դիւաց, փարատիչ ցաւոց, կատարիչ կնքեցելոց, տենչանք երախայից, անզնին արտաքնոց, հիացումն հեթանոսաց, նախանձարկու անհաւատից, մերկացուցիչ գաղտնեաց, յարգանք յետնոց, փառք ստրկաց, պճնումն կանանց, աճեցումն տղայոց, հրճուանք ծերոց, ձեռնադրիչ նուիրելոց, զգուշութիւն մաքրոց, պսակ թագաւորաց, ճոխութիւն արքայից, յառաջադրութիւն կայսերաց: Քանզի զոր օրինակ աման ինչ կնքեալ նշանակիչ իմն է ներքնայնոցն մեծագնութեան, նոյնպէս բարձրութիւն շնորհին ի մեզ սովաւ ծածկեցեալ յանուն քո, Աստուած Տէր Յիսուս Քրիստոս, վայելչական իմն տեսակաւ ծանուցեալ նշանակի: Իսկ անունն իսկոյն անդստին ի նոյն յորջորջեալ կոչմամբ, ըստ հոգելից արանց իմաստնոց, որ յԵգիպտացւոց անտի սկսեալ, ի դէմս ածելով զիրին կերպարան` ահաւոր խորհրդոյ պատկեր:	93:18 Now, the cause of these sublime, life- giving, divine effects, characteristic of you, Creator, without which one cannot be considered a Christian, or named a Nazarite, or be remembered as a son of Judah, or raise a battle cry in the name of the Lord of Jacob, is this substance, the oil of blessings, in which your Holy Trinity is mixed and joined: the ray of grace, the splendor of our forehead, the image of our face, the comeliness of our traits, the light of our eyes, the sign of the cross on our pupils, the tenderness of our cheeks, the decoration of our countenance, the guardian of our lips, the attendant of our faith, the guide of our behavior, the tie that binds, the strength of souls, the fortitude of resistance, the barrier to spells, the destroyer of talismans, the repeller of wizards, the confounder of sorcerers, the exposer of heretics, the vanquisher of demons, the dispeller of pain, the fulfiller of the baptized, the fervent desire of converts, the incomprehensible mystery of outsiders, the bewilderment of pagans, the envy of non- believers, the unmasker of secrets, the honor of the humble, the glory of slaves, the adornment of women, the growth of children, the joy of the aged, the consecrator of the ordained, the counsel of the pure, the crown of kings, the grandeur of monarchs, the excellence of emperors. For as a sealed container indicates the value of the contents, so the sublimity of your grace sealed in us by being anointed in your name, God and Lord Jesus Christ, is beautifully symbolized by anointing. And the name of this substance, muron, according to the inspired wisemen, originated with the Egyptians and expresses its very essence as an image of an awe- inspiring mystery:
93:19 Քանզի միւռոնս այս օրհնաբանեալ, զոր մարգարէն կանխաւ լոյս աչաց գրեթէ զսոյն աղերսեալ խնդրէր, ըստ քերթութեանն բառի, որ ըստ խտրութեանն հոմերոնի, թարգմանեալ իմանի` ինձ մայր, այսինքն է` առ ի յինքն ձգող զմերս բնութիւն զօրապէս, եւ կայուն հաստատել չքնաղ փոփոխմամբ զջուրց լուծականութիւն առ աւազանին լուսաւորութիւն, եւ իբրեւ զդեղ մածուցիչ կաթին` ի նոյն ինքն յեղանակել զցնդեալս իմ վայրագութիւն եւ զաղբերց հեղեղեալ մշտահոսութիւն: Իսկ մառնամուտ, որ եւ այս միւռոն ըստ այլում բառի ցուցանի, այսինքն է` մթին, որ եւ խաւարչուտ գոլ եւ ծածկեցեալ կամ անտեսական: Որ եւ սոյն կոչումն դիմառութեան չ է օտարացեղ, քանզի արդարեւ յիրէ անտի անունն նշանակի, վասն զի անքնին է այս խորութիւն յաւէտ, քան զամենայն սրբութեանց սրբոց: Զի ոչ եթէ ջրոյ օրինակաւ զաղտ ինչ լուանայ եւ կամ հացի բնութեամբ զսիրտն հաստատէ, այլ նորոգ իմն յարմարութեամբ ի մասունս ազդողականացն տնօրինապէս տեառնագրի, սակայն անհասութեամբն վերնականաւ եւ զանունն ունի անքնին: Քանզի որպէս Աստուած իսկ եւ իսկ ի լոյս անմատոյց ասի, իսկ անսահման փառաւորութեամբն յեղանակաւ իմն անբաւութեան ի խաւար անզնին ծածկեալ իմանի` փակեալ արտաքուստ ի ձեռնարկութեանց մերոց իմաստից, նոյնպէս եւ այս ծորումն լուսոյ ի լեզուաց ոմանց ճարտարաց ի ճահ ճեմութեանց դրականապէս անուանագրութեամբ մռայլ առձայնի, վասն ոչ զօրելոյ երկրածին բնութեան զիսկն գիտելոյ: Իսկ զի զերկաքանչիւրս աստուածականացն անդստին յինքեան հարստաբար, տիրապէս ունի, քանզի ի կոչումն անուան բարձրելոյն նմանակերպեալ` կրկին մեծանայ իւղս այս` նուիրեալ ամենաբուրեան ազնիւ կնդրկաւ. վասն զի Աստուած մեր հուր ծախիչ է, ըստ Մովսեսի, եւ դարձեալ` լոյս է, ըստ Յովհաննու, ուստի եւ Եսայի ճշմարտապէս զսոյն ակնարկէ` Եղիցի՛, ասէ, լոյսն Իսրայէլի ի Հուր:	93:19 For this blessed muron, which the prophet foreshadowed, referring in his prayer to the light of his eyes, according to its etymology is derived from homeron, which means mother for me, that is to say, that which strongly attracts our nature to itself, and solidifies through a wonderful transformation, the fluid water of the font of light, and like the ingredient that curdles milk into yogurt, so it stabilizes my untame ravings and the perpetually flowing stream of my consciousness. According to another etymology, the word muron means ‘ somber, ’ that is, ‘ obscure, ’ since it refers to something dark, hidden or unseen. And this name is not some baseless metaphor, since this word truly refers to something that symbolizes a secret deeper than the holy of holies. For muron does not wash away dirt like water, or bolster the heart like bread. Instead in a fittingly new way, with divine providence, it imprints the Lord on our senses, nevertheless remaining exalted beyond our comprehension, thus its name is beyond our understanding. For as God truly dwells in light that cannot be approached, with your boundless glory in its infinity, you covered yourself in impenetrable cloud externally sealed from our faculties. In the same way, the flow of light from the eloquent tongues of some, in appropriate poetic composition is called obscure, because worldly natures cannot understand essential truths. The holy chrism richly and properly commands both these divine names, for the very name chrism resembles the name of our exalted Lord, Christ, doubly glorifying this oil, consecrated with fine and fragrant incense. For “ Our God is a consuming fire,” according to Moses, and also, “ the light,” according to John, thus Isaiah’s allusion is justified: “ The light of Israel shall become a fire:
93:20 Դարձեալ այլ իմն կերպացուցանելով զբանս առ ի նոյն պատկեր յայտնութեան իրի, վասն զի ոչ մոռանամ զիմն նողկութիւն, որ ի գթութենէ մեծիդ քաղցրացաւ` վերստին գովեստիւ օրհնեալ: Քանզի մեռայ, որ է դառնութիւն, այսինքն` նշանակ իմն յարմարական չարչարաւոր կրից տաժանմանց, որ եւ միւռոն ստուգաբանեալ մեկնապէս ըստ մեզ` մեռելութեան ազգականութիւն: Քանզի այսու օծմամբ հոգեւորականաւ, խզեալ կամ հատեալ ի սնոտիասէր, մահակերպարան, տաղտկազազրական հեշտութեանց հակառակողին, որ օդախոնաւ մեղկութեամբ զքնարս ձայնատրական եւ կամ զարկուած վերածածկութեան մզնարհեստ, ուժգնաբարբառ, խրոխտահնչական կազմածոյ թմբկիս գործականութեան ջրացիր իմն գիջութեամբ անվայելուչ թուլադաշնակեալ` ի ստորեւ կորստեան քարշէ զօրինակ մերս գոյութեան,- կապիմք յուսով վերստին դարձեալ ընդ անճառ խորհրդոյ խաչի քոյ, Քրիստոս, մկրտեալ ի մահ կենդանւոյդ` անվախճան կենացդ սովաւ հաղորդիմք` ի քեզ իսկ, Աստուած, համայնիւ խրախուսեալ իսպառ ամենեւին անհատուածելի:	93:20 Once again I shall express the same idea in different words and comparisons, with renewed praise and blessings, for I cannot forget my bitterness, which you sweetened in your great compassion. For mera, which means ‘ bitterness [in Hebrew], ’ appropriately signifies ‘ wearisome torment and pain, ’ so in Armenian, muron is explained etymologically as a derivative of merelutyun, that is, ‘ mortification. ’ For by being anointed with this spirit- bearing oil, we are cut off from the vanities of this world, those vile and deadly excesses of the Adversary, whose dankness makes my lyre go out of tune, whose dampness muffles the sound of my drums that used to resound strong and bold when struck but whose soggy wetness drags us down into the deaf numbness of death. Yet again through this anointing we are bound with hope to the miracle of your cross, beyond telling, O Christ, for by baptism into your death, O living God, we partake in your divine immortality through you yourself, God, placing complete trust in you, forever, fully and inseparably:
93:21 Այս իւղ զդրօշեալն քառակուսեան յանուն քո, Յիսուս, նշանի բարձրելոյդ հաւասար հաստէ, շնորհ ընձեռեալ զուգափառ եւ նմանատիպ արեան կեցուցիչդ, նոյն անվանելի փառօք պսակեալ` մեծացուցանէ: Փայտ անուանի իւղոյ օրհնութեան, ըստ մարգարէին կանխաձայնութեան, զ՚ի հասարակաց կազմեցեալ բուսոց անտառաց զօրապէս ուղղեալ, ի խակութենէ չարին արկածից եւ օտար կարծեաց ի ստեղծողդ վերաբերեալ` առ նոյն նիւթս կենաց հասուն ներգործէ: Զի եւ որ ի մեզ մտիցն պատուհանաց մշտաբացիկ թափանցանցութիւնք, յանուն մեծութեան ահաւորիդ զօրութեան ի խոհական իմն համեստութիւն քեւ տեառնագրեցեալ` առ ի յըղձակերտ օթեւան Հոգւոյդ, անազդելի պատրանաց չարին խաւարահողմ խարդախողին: Այսու լուսով զսպեալ ամփոփիմք ի նուագ գոհութեան երեկորեացն պաշտաման ընդ երկնայնոցն ղամբարաց` առ օրինակ վառման շնորհիդ, որ ի մեզ: Ի սոյն յիշատակ փրկութեան բարեացն սովաւ տնկեցեալ ծագի եւ ծաղկաւէտ եղեալ պտղածնի: Ի սպաս ընթրեացն պատրաստութեան յետնում գիշերի մեծիդ գալստեան` ահա զայս լոյս ճրագի համարեալ ի կիր արկանեմք:	93:21 This oil seals us in your name, Jesus, with a four- pointed mark in the form of your sign, conferring grace in glory and dignity to your blood, O Savior and giver of life, and crowned with the same invincible glory this oil is exalted. It is called the wood- blessing oil, in the words of the Prophet, for when this oil is miraculously applied to common wood of the forest, raw material, wild with evil and strange ideas, becomes the mature equivalent of your cross, to be offered up to you, O Creator. Similarly, the windows of our soul, which are always open, were sealed by you, in the name of your awesome majesty, with the sign of the cross in providential modesty, that we might inhabit a dwelling favored by your Holy Spirit, and might be impervious to the evil delusions of the trickster and his dark fog. Restrained by this light, we gather for the hymns of thanksgiving at the evening service with the stars, your heavenly lamps, symbolic of the light of your grace, the muron, that burns in us. And in this light, the oil reminds us of the salvation of the good, planting this thought in our souls, making it blossom and bear fruit. To make ready for the banquet on the last night of your Great Coming, we use this light like a torch:
93:22 Դարձեալ ըստ գրածացն գումարութեան քսան եւ չորիցն շարադրութեան, որ յալփաբետաց անտի վերաթուի մինչեւ ի քսաներորդ երկրորդն կարգի, յորում զայս խորհուրդ խորութեան անդուստ թարգմանեալ` ճաշակ հեշտալի, որոց հաղորդին, ջամբել պատրաստեմք ամենակազմ յարմարութեամբ: Քանզի յութսներորդէ անտի գրոյ ի չ որեքհարիւրն փոխաբերեալ` ստուգաբանօրէն քննութեամբ ընդ ձիթոյն անուան նիւթ ճշմարտագրի, որ է կերպարան արդեան խմորոյ յինքն բերողի զզանգուածն զօրեղապէս, որ ոչ սակաւն ի յոլովէն պարագայի, քան թէ ի նոյն իրն դարձուցեալ, ըստ աւետարանական առակին, զամենայն առ ինքն վերաբերեալ աճեցուն առնէ:	93:22 Now, if using the numerical value of the Armenian alphabet, we take the 24th letter with the value of 400 [n], and apply it to the profound mystery of the oil, we come up with an easily digestible explanation to nourish those hungry for understanding. For when we multiply twenty times four, we get eighty [dz], which is the first letter of the word oil [dzet/dzyut] in Armenian. And when we substitute the letter 400 [n] for 80 [dz], we change the word for oil [dzyut] into the word for matter [nyut], which symbolizes the new leaven that miraculously raises up the lump of dough. And as the Gospel parable teaches, though the smaller [80] does not contain the larger [400], nevertheless it can transform the whole mass and make it grow, so the anointing oil mixed into our nature transforms and makes us grow:
93:23 Սոյն իւղ հեզութեան` միշտ համբարձման եւ խոնարհութեան օրինակ եւ նմանութիւն, առ ոմն կակուղ պատառաւ մատուցեալ ջամբի, հարթակշիռ եւ բարեյարմար բանի կերպարան, իսկ համայնիցս լուծականաց, հոսանուտ եւ ստորածորելի նիւթից` գերափառ, վերաշրջական, հրաշափառ խորհրդոյ պատկեր, քանզի եւ յաման ինչ մորթոյ արկեալ` ոչ ըստ գինւոյ ձեւոյ եւ կամ ջրոյ թացութեան մեղկէ, այլ ի սահման պատշաճին պահէ: Այսպէս ընկալեալ զքոյոցդ բարեաց անհաւասար առաւելութիւն, Որդի Աստուծոյ կենդանւոյ, զսրբանուէր այս օծելութիւն ի ճակատ դիմացս արեամբ քո գրեմք եւ ի բնութիւն շնչոյս Հոգւով քո տպաւորեմք` հաւատացեալ խորհրդով մտացս, եթէ յաւէտ յայտնեսցի, նորոգ փայլեցեալ բազմաճաճանչ ծայրարձակութեամբ` ի տարածումն յոգնատեսիլ, զարմանահրաշ ընդարձակութեան, պտուղ իւղոյ` ընծայեալ զլոյս ի փառս ապառնեացն հանդերձելոց: Այս ճարպ հոգեւոր, երջանիկ եւ վերնանշոյլ ի դէմս երեսաց իմս պատկերի, քումդ նշանաւ ջահաւորեսցի:	93:23 This gentle oil is a constant reminder of elevation and humility. For when eaten in food it goes down soft, like a balanced and kind word, but when put on liquids, slippery and unstable, it rises above them, showing its glorious excellence and superiority, symbolizing its miraculous mystery. And when applied to a leather container, it is not absorbed like water or wine, but rather stays on the surface within its proper bounds. Thus understanding the incomparable excellence of your goodness, O Son of the living God, by virtue of your blood, we write on our foreheads with this oil of sacred gifts, and we imprint the breath of our nature with your Holy Spirit, believing with the conviction of our heart that this oil will forever show forth and shine anew with brilliant radiance upon the varied and marvelous expanse like a beacon toward the glory of everlasting life. And may this spiritual oil, full of bliss and heavenly glow, make the sign of your cross shine upon my face, in your image:
93:24 Եւ քանզի իբր անհաս, ոչ ըմբռնական այս մեծ զօրութիւն, արագ սլացմամբ ի թեւս թեթեւս մտաց պայմանի, անդր քան զկարծիս ուշոյ իմաստից անհուն հետեւման անհետ փախստեան` լայն իմն միջոցաւ իսպառ որոշեալ, փակեցաւ յինէն, ոչ օրինակեցաւ կցորդաւ, ոչ նմանեցաւ զուգամասնութեամբ, ոչ սահմանեցաւ ձեւակերպութեամբ, ոչ կշռեցաւ ընկերին չափով, այլ ահա ընդ աստուածեան խաչիդ նշանի հաւասարութեամբ արեան կեցուցչիդ հոգիապէս գերազանցեցաւ: Եւ արդ, օրհնեա՛ զմեզ, Տէր, սովաւ եւ ի սոյն: Եւս եւ անունդ քո ահաւոր, լուսաւոր, երկնաւոր եւ զարմանաւոր, ի գովեստ փառաց անճառից մաքրակրօնից բուրվառաւ խնկեալ, սուրբ, սուրբ, անքնին, անպատում, բարձրեալ, ողորմած, վերերգեալ, ճշմարիտ, բարերար եւ սուրբ, արա՛ սովաւ փրկութիւն, տո՛ւր եւ քաւութիւն, պարգեւեա՛ բժշկութիւն, հանդերձեա՛ շնորհ, առատաձեռնեա՛ երանութիւն: Յօծումն այս ձիթոյ երկնանձրեւ լուսոյ անարա՛տ գտայց. յիւղեալս այս թեզան բանաւորական մի՛ մտցէ եւ մի՛ գրաւեսցէ տխրականութիւն աղտոյ մեղանաց` շաղախել երբէք զոգւոյս կերպարան: Եղիցի՛ սոյն ինքն, որոց մատչին օծանիլ սովաւ, հարսնապաճոյճ պանծանօք պճնել գեղայօրէն, սուրբ վայելչութեամբ` երջանկապէս յոգի զարդարեալ: Եղիցի՛ հուրս այս լուսափառ եւ աստուածաձիր մերձեցելոցն ի սոյն ընտրութիւն մուխ կրկնեռաց եւ բարեփափագ ջերմութեան այլ յօրինուածոյ, որով ամենայնիւ ամենապատրաստ պնդութեամբ ի կարծրականումդ անսասան վիմիդ յարակայեցեալ` մի՛շտ արձանացայց` ի քեզ հաստատեալ աներկմտելի: Լիցի՛ նշանակ վերնամրցանակ այսր պարգեւի սովաւ վառելոցն` ո՛չ ողողիլ ջուրբ, ո՛չ այրիլ հուրբ, ո՛չ ցրտանալ ի սառնութենէ, ո՛չ վնասակար հողմով շիջանիլ, ո՛չ աղտեղիլ յուրուական ինչ պղծութենէ, ո՛չ զպահեալսն չարին մատնել եւ ո՛չ ի ստորեւ ելիցն զմթերս զանձուն կենաց յիմարաբար արտաքս հանել, ո՛չ անպատսպար մնալ ի թեւոց քոց օգնութենէ եւ ո՛չ զէացեալն ի մեզ օծութիւն անմաքրապէս ի բաց մերկանալ: Այլ եղիցո՛ւք քեւ ի սոյն հրացեալ, սովիմբ պարարեալ, սովաւ լուսաւորեալ, այսու արդարացեալ, ազատացեալ, պսակեալ եւ թագաւորեալ: Եւ քեզ միայնոյ` միայն օծելոյ յամենեցունց օրհնութի՛ւնք երգոց, ալէլո՛ւք լեզուաց, հնչմո՛ւնք ձայնից, յաղթականութի՛ւնք գովեստից, բարեբաստութի՛ւնք շրթանց, սրբաբանութի՛ւնք սաղմոսաց` ընդ Հօր եւ Հոգւոյդ Սրբոյ յաւիտեանս յաւիտենից: Ամէն: Այն` իմ ձեռնարկութիւն ի սրբութիւնսն, եւ այս` արձանագրութիւն ի սրբութեանցն սրբութիւն:	93:24 And being incomprehensible, a power too great for understanding, even soaring with the swift wings of the mind, before the pursuit of my thought flying without trace into infinity, completely disappeared, hid from me, and it left no likeness, resembled no parallel, was defined by no formula, and could be measured by no companion, but rather was spiritually superior to them, like the sign of your divine cross, the equal to your blood, O Savior. And now, Lord, bless us through it and in it. And by it may your name become our salvation, O awesome, light, heavenly and marvelous, venerated with incense by the pure in spirit in praise of your ineffable glory, holy, holy, beyond understanding, beyond telling, exalted, merciful, lauded, true, doer of good and holiness, Pardon us. Grant us healing. Clothe us in grace. Endow us with bliss. By being anointed with this oil, this heavenly shower of light, may I be found sinless. Do not let the sorrow of sinful infirmity, invade and take over this anointed rational fabric of mine, and commingle with the image of my soul. For those who present themselves to be anointed with this oil, let them be like a bride, as for a glorious wedding, beautifully arrayed in holy splendor, their souls adorned with happiness. And for those who approach it for purification, may this light, this glorious fire, given by God, be a double tempering and second immersion, with fervent striving for the good, through which they emerge as if newly created. And in all ways fully armed with ever- ready steadfastness, may I dwell upon your unshakeable rock, standing firm, my faith grounded in you without any doubt. For those who are on fire with this gift, by this sign of victory, may they not be doused with water, not be burned by the fire, not be frozen by the cold, not be extinguished by the harmful wind, not be stained by unclean dreams, not betray Jesus’ own to the Evil One, not throw away the accumulated treasures of life at their moment of exit from this world, not be outside the protection of your wings, not be stripped of our being anointed by unclean living. But by your grace, may we be set on fire by it, be filled with it, be enlightened through it, be justified by it, be liberated, crowned and reign by it. And to you alone, the only Anointed, together with your Father and your Holy Spirit, may all give hymns of blessing, alleluias in all tongues, resounding voices, triumphant praise, lips lauding your goodness, holy words of the Psalms, forever and ever. Amen. The previous prayer [92] was about what is holy, and this prayer [93] was a meditation on the holy of holies: